İkinci sezaryen, sezaryen sonrası normal doğum (SSVD) mümkündür. Bir defa sezaryen olan bir kadının diğer tüm doğumlarında sezaryenle doğum yapma zorunluluğu yoktur. Ancak, ilk doğumda sezaryen olmasa dahi, bir defa sezaryen olan kadınları diğer doğumlarda sezaryene alıyorlar ve bunu genellikle 38. haftada gerçekleştiriyorlar.

SSVD'nin bazı şartları ve riskleri vardır. İki doğum arasındaki süre en az iki yıl olmalıdır. Sezaryen kesişinin dikey değil yatay olması gereklidir; ülkemizdeki sezaryenlerde kesiler genellikle yataydır. SSVD'yi destekleyici bir eşe sahip olmak, bu konuda istekli ve tüm soru işaretlerini geride bırakmak önemlidir. Manevi açıdan ise tevekkül edip Allah'ın dilediğinden başkasının olmayacağına güvenmek gereklidir. Özellikle, önceki doğumunda doğum başladıktan ve belirli bir açılma olduktan sonra sezaryene alınan kadınların SSVD yapma ihtimali çok daha yüksektir.

Riskler de mevcuttur. Sezaryen sonrası kesinin yırtılma ve kanama yapma ihtimali vardır. Bu ihtimal çok düşük olmakla birlikte, annenin normal sancıdan farklı olarak hissedebileceği ve doktorunu hemen uyaracağı bir durumdur. Yırtılma belirtilerini yalnızca anne anlayabilir ve acil müdahalede bulunulması gereklidir.

Bu nedenle, SSVD yapılan bir hastanede tıbbi ekipman ve donanım tam olmalıdır. Ülkemizdeki jinekologlar ve hastaneler SSVD'yi desteklememelerinin en büyük nedeni bu riski almak istememeleri ve yeterli donanıma sahip olmamalarıdır. Özellikle devlet hastanelerinin SSVD'yi desteklemesi gerektiğini ve bu konuda bir politika başlatmaları gerektiğini düşünüyorum. Ancak unutmamak gereklidir ki, normal doğum da başlı başına riskli bir olaydır. Anne ya da bebek ölümü ile sonuçlanabilir, sakatlıklar olabilmektedir, dikişlerde sorun olabilmektedir. Ama bu risklerden hiç bahsedilmediği için SSVD daha fazla korkulan bir olay olmuştur. Elbette bu bizim ülkemiz için geçerli.

İki veya nadiren üç sezaryen sonrası normal doğum yapan kadın örnekleri vardır. SSVD yapmayı talep eden anneleri bekleyen en büyük problemlerden biri maddiyat ülkemizde. 3-10.000 TL arasında değişen ücretlerle SSVD yapmak mümkün ama bu da normal gelirli bir aile için önemli bir sıkıntı. Zira, SSVD yapmak istiyorsanız özel doktorlara gitmek zorundasınız, hastaneye gidip direkt doğum yapamadığınızdan sadece sağlık kurumu masrafı ile kurtulamıyorsunuz. Özel olarak SSVD destekleyici doktorları bulup, onlara yüklü miktarda para ödeyerek SSVD deneyim ihtimaliniz var.

Doğum söz konusu olduğunda en çok önem verdiğim konu "doğum tarzı" konusudur. Doğum tarzı diye bir şey yoktur, doğum doğumdur! Yani şu anda bizim "normal" olarak adlandırdığımız doğumun tek tarzı vardır. O da sancı gelip sancıyı bebeğin gelme süresine kadar çekip, vajinal yoldan bebeğin dünyaya gelmesidir. Sezaryen ise bir ameliyattır.

Bu anlamda hiçbir annenin tercihen "ben sezaryen istiyorum" deme hakkı olmamalıdır. Zira bu, akılcı bir davranış değildir. Sezaryeni tercih etmek, "benim canım ameliyat istiyor doktor, beni kesin, bir organımı da alın, sonra da dikin" demeye benziyor. Bu biraz bencilce bir yaklaşım oluyor ve bir anneye de yakışmıyor. Zira, sezaryen ile dünyaya gelen bebek, normal bir doğumda sancılar sırasında salınan hormonun etkisiyle bağışıklığını güçlendiremiyor, aniden rahatça yattığı yerden dünyaya getiriliyor.